Ładunki powrotne: jak wypełnić powrót i podnieść stawkę/km

Redakcja odpadytransport.pl

Ładunki powrotne to skuteczna metoda, by zwiększyć rentowność z każdego kilometra trasy. Puste przebiegi – czyli powroty ciężarówek bez ładunku – pozostają problemem branży transportowej, która działa na bardzo niskich marżach. Każdy kilometr „na pusto” nie generuje przychodu przy stałych kosztach, takich jak paliwo, pensja kierowcy czy opłaty drogowe. Dlatego w tym artykule pokazujemy, jak wypełniać powroty ładunkami z recyklingu (makulatura, plastik, drewno). Dzięki temu ograniczysz puste przebiegi i realnie zwiększysz stawkę za kilometr. Co ważne, osiągniesz to bez inwestowania w dodatkowe pojazdy.

Ładunki powrotne – sposób na ograniczenie pustych przebiegów

Puste przebiegi to codzienność wielu przewoźników. Według statystyk około 20–25% wszystkich kursów w Europie odbywa się bez ładunku, a w Polsce na trasach krajowych odsetek pustych przejazdów sięga co trzeciego kursu. To miliony kilometrów, za które nikt nie płaci przewoźnikom. Co więcej, wożenie powietrza nie przynosi żadnego przychodu, a ponoszone koszty to: paliwo, zużycie podzespołów i czas pracy kierowcy..

Nic więc dziwnego, że każda dodatkowa tona ładunku staje się dla firmy czystym zyskiem. W branży transportowej typowa rentowność operacyjna to zaledwie kilka procent. Oznacza to, że nawet niewielka poprawa wykorzystania pojazdów może znacząco podnieść zyski. Ładunki powrotne pozwalają zamienić „puste kilometry” w zarabiające kilometry. Zamiast wracać na bazę lub do następnego miejsca załadunku bez frachtu, ciężarówka wiezie towar na zlecenie innego klienta. W rezultacie ogólna efektywność rośnie, a koszt każdego kilometra rozkłada się na oba kierunki trasy. Tym samym poprawia się konkurencyjność stawki przewoźnika za całą trasę.

Recykling: makulatura, plastik, drewno

Recykling to branża obfita w ładunki powrotne. Dlaczego akurat te frakcje? Ponieważ powstają regularnie i przewidywalnie w wielu branżach. Na przykład duże sklepy i magazyny generują tony makulatury (kartonów i papieru) oraz folii plastikowej jako odpad opakowaniowy. Zakłady produkcyjne mają ciągły strumień odpadów plastikowych lub drewnianych, na przykład z utylizacji palet czy pozostałości poprodukcyjnych. Co więcej, te materiały trzeba na bieżąco odbierać i przewozić do punktów recyklingu lub utylizacji. To oznacza stałe zapotrzebowanie na transport, idealne do wypełniania powrotów ciężarówek na określonych trasach.

Ponadto ładunki z recyklingu często mają dużą objętość przy relatywnie mniejszej wadze. Makulaturę zwykle prasuje się w bele, tak samo jak plastikowe butelki czy folię. Dzięki temu przewoźnik może zapełnić naczepę po brzegi, nie przekraczając dopuszczalnej masy. Podobnie odpady drewniane, takie jak zrębki, trociny czy zużyte palety, zajmują sporo miejsca, ale pozostają stosunkowo lekkie. W rezultacie wykorzystasz przestrzeń ładunkową, a jednocześnie nie przeciążysz pojazdu.

Stałe zlecenia i ekologia

Stałe umowy z firmami recyklingowymi lub zakładami produkcyjnymi na odbiór takich materiałów zapewniają pewne, powtarzalne zlecenia na trasach powrotnych. To ogranicza puste przebiegi i poprawia dochody. Co więcej, wspierasz cele środowiskowe – odpady trafiają do ponownego wykorzystania zamiast na składowisko. Dzięki temu przewoźnik zarabia, a ogranicza się wpływ na środowisko.

Jakie frakcje odpadów można wozić bez skomplikowanych procedur?

Nie wszystkie odpady wymagają specjalistycznego transportu. Istnieje grupa tzw. odpadów niebezpiecznych, na przykład chemikalia, odpady medyczne i materiały toksyczne, których przewóz podlega rygorystycznym przepisom – konieczne bywa spełnienie norm ADR i specjalne oznakowanie oraz zabezpieczenie ładunku. Na szczęście makulatura, plastik czy drewno należą do odpadów neutralnych pod względem zagrożeń. Innymi słowy, ich transport nie jest obciążony dodatkowymi procedurami ponad te, które standardowo stosujemy przy przewozie odpadów.

Do przewozu makulatury czy tworzyw sztucznych nie potrzeba specjalnych cystern, chłodni ani certyfikatów ADR. Wystarczy typowa naczepa plandekowa lub platforma z plandeką, odpowiednie zabezpieczenie ładunku pasami oraz podstawowe formalności. W praktyce przewóz takich odpadów różni się od zwykłego frachtu głównie kwestiami administracyjnymi. Przewoźnik musi posiadać wpis do rejestru BDO (Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami) i zadbać o poprawne oznakowanie pojazdu. Przykładowo w transporcie krajowym umieszcza się z przodu pojazdu białą tablicę z napisem „ODPADY” o określonych wymiarach. Dodatkowo do każdego ładunku sporządza się elektroniczną Kartę Przekazania Odpadów (KPO) w systemie, którą należy wygenerować przed rozpoczęciem przewozu. Jednak wszystkie te procedury pozostają proste. Co więcej, od 2018 roku znacząco je uproszczono. Zniesiono dawne papierowe zezwolenia na transport odpadów i zastąpiono je rejestracją w BDO.

Dla przewoźnika oznacza to mniej biurokracji. Raz uzyskany wpis w BDO uprawnia do przewozu większości typów odpadów, bo we wniosku wystarczy zaznaczyć odpowiednie, neutralne kategorie, a wpis jest bezterminowy. W rezultacie przewożenie takich frakcji jak makulatura, tworzywa czy drewno nie wymaga dodatkowych zezwoleń. Po prostu organizujesz standardowy przewóz z zachowaniem wymogów ewidencji i oznakowania pojazdu.

Licencja na transport odpadów – co daje przewoźnikowi?

Każdy przewoźnik planujący wozić odpady musi zadbać o odpowiednie uprawnienia. Mówimy potocznie o licencji na transport odpadów, choć obecnie sprowadza się to do wpisu do rejestru BDO zgodnie z ustawą o odpadach. Posiadanie takiego wpisu (zezwolenia) to obowiązek – świadczenie usług transportu odpadów bez zezwolenia grozi karą finansową od 5 do 10 tysięcy zł. Co więcej, w skrajnych przypadkach grożą konsekwencje karne: nielegalny przewóz odpadów może skutkować karą więzienia od 3 miesięcy do 5 lat. Dlatego absolutnie nie opłaca się ryzykować jazdy „na dziko” z odpadami.

Korzyści biznesowe i wizerunkowe

Legalna licencja na transport odpadów przekłada się nie tylko na brak kar, ale także na wymierne korzyści biznesowe. Przede wszystkim przewoźnik z odpowiednimi zezwoleniami zyskuje spokój prawny – nie musi obawiać się kontroli i wysokich mandatów, bo działa zgodnie z przepisami. Ponadto posiadanie licencji buduje wizerunek firmy jako profesjonalnej i godnej zaufania.

Wielu klientów, zwłaszcza z sektora przemysłowego czy komunalnego, zleci przewóz odpadów tylko przewoźnikom posiadającym stosowne uprawnienia. Dzięki temu wpis do BDO otwiera nowe możliwości biznesowe. Można brać udział w przetargach i obsługiwać duże firmy recyklingowe. Obsługa dotyczy także firm komunalnych, które wymagają pełnej zgodności z prawem. Co więcej, legalny transport odpadów to również działanie proekologiczne. Firma przyczynia się do bezpiecznego zagospodarowania odpadów. Ma to znaczenie w kontekście społecznej odpowiedzialności biznesu. Podsumowując, licencja, czyli wpis BDO, to nie tylko wymóg. To także atut, który zwiększa bezpieczeństwo prowadzenia działalności. Podnosi wiarygodność na rynku i poszerza bazę zleceń. Z takich zleceń można czerpać realny zysk.

Ile można miesięcznie zyskać dzięki ładunkom powrotnym?

Wypełnienie powrotu ładunkiem przekłada się na wymierny przychód. Załóżmy prosty scenariusz: ciężarówka pokonuje w miesiącu 10 000 km, z czego dotąd 2 000 km (20%) przejeżdżała na pusto. Jeśli na tych odcinkach dobierzesz stałe ładunki powrotne, na przykład odpady do recyklingu, płacące choćby 2 zł za kilometr, to uzyskasz 4 000 zł dodatkowego przychodu miesięcznie. To sprawia, że rośnie efektywna stawka za kilometr dla całej działalności. Wcześniej przewoźnik dostawał zapłatę tylko za 8 000 km (kurs „tam”), a odcinek 2 000 km nie był rozliczany. Realnie więc jego średnia stawka za łączny kilometr wynosiła około 80% nominalnej, bo połowa trasy była nieopłacona.

Teraz, wypełniając także powrót, zarabiasz za 100% trasy, więc średni przychód na kilometr rośnie radykalnie. W tym przykładzie, jeśli stawka „tam” wynosiła 4 zł/km, to wcześniej uśredniona stawka za km (licząc tam i z powrotem) wynosiła 3,2 zł/km, a po znalezieniu ładunku powrotnego wzrasta do około 3,6 zł/km.

To aż 12,5% więcej przychodu na kilometr bez zwiększenia przebiegu ani floty. Oczywiście pojawią się pewne dodatkowe koszty zmienne, takie jak nieco większe zużycie paliwa przy załadowanym aucie oraz dodatkowy czas załadunku i rozładunku. Mimo to lwia część tak uzyskanego przychodu zasila wynik firmy jako zysk, bo podstawowe koszty i tak ponosisz przy jeździe na pusto.

Efekt skali i rentowność

W rezultacie model oparty na wypełnianiu powrotów znacząco podnosi rentowność pojazdu. Wielu przewoźników dzięki ładunkom powrotnym zwiększa miesięczny zysk na jednym zestawie o kilka tysięcy złotych. Nawet niewielka poprawa wykorzystania floty daje duże efekty skali. Przykładowo eksperci Trans.eu wskazują, że ograniczenie pustych przebiegów o zaledwie 3% w firmie posiadającej 350 pojazdów dało efekt równy dołożeniu 10 dodatkowych ciężarówek do pracy. Innymi słowy – zamiast kupować nowe pojazdy, lepiej maksymalnie wykorzystać te posiadane.

Dzięki ładunkom powrotnym zestaw może zarabiać więcej bez powiększania floty. Dzięki dobremu rozplanowaniu logistycznemu oraz pozyskaniu stałych zleceń każdy kilometr przynosi przychód.. Firma transportowa poprawia wynik finansowy bez ogromnych inwestycji. Dlatego wystarczy racjonalnie planować ładunki. To sposób na podniesienie stawki za kilometr i zwiększenie rentowności w przewozach. To coraz częstsza praktyka dla przewoźników chcących utrzymać się na konkurencyjnym rynku.

.

Ładunki powrotne stanowią skuteczne rozwiązanie do ograniczenia pustych przebiegów i zwiększenia rentowności w transporcie drogowym. Włączenie do tras powrotnych stałych strumieni odpadów z recyklingu, takich jak makulatura, tworzywa sztuczne czy drewno, umożliwia przewoźnikom generowanie dodatkowych przychodów przy minimalnych nakładach organizacyjnych. Procedury formalne, w tym wpis do rejestru BDO oraz właściwe oznakowanie pojazdu, są proste do wdrożenia, a jednocześnie otwierają dostęp do stabilnych zleceń. W rezultacie poprawia się efektywność wykorzystania floty i wzrasta średnia stawka za kilometr. Dzięki temu firma zyskuje przewagę konkurencyjną bez konieczności inwestowania w dodatkowe pojazdy.

Eksperci z OdpadyTransport.pl już od ponad dekady z powodzeniem pomagają firmom w zakresie organizacji przewozu odpadów i pozwoleń na transport odpadów. Jeśli masz jakiekolwiek pytania – skontaktuj się z nami!

Glosariusz pojęć

Ładunki powrotne – towary przewożone przez ciężarówkę w drodze powrotnej do bazy lub do kolejnego miejsca załadunku, które pozwalają uniknąć przejazdu „na pusto”.

Puste przebiegi – odcinki tras pokonywane przez pojazdy bez ładunku, generujące koszty bez przychodu.

Rentowność operacyjna – stosunek zysku operacyjnego firmy do przychodów; w transporcie drogowym zazwyczaj wynosi zaledwie kilka procent.

Odpady neutralne – odpady, które nie stwarzają zagrożeń chemicznych czy biologicznych, np. makulatura, drewno, tworzywa sztuczne. Ich przewóz nie wymaga procedur ADR.

ADR – międzynarodowa umowa regulująca przewóz drogowy materiałów niebezpiecznych, wymagająca specjalnych oznaczeń i zabezpieczeń.

BDO (Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami) – krajowy rejestr, do którego muszą być wpisane firmy zajmujące się transportem odpadów. Rejestr zastąpił wcześniejsze papierowe zezwolenia.

KPO (Karta Przekazania Odpadów) – elektroniczny dokument w systemie BDO, który należy wygenerować przed rozpoczęciem transportu odpadów.

Stawka za kilometr (stawka/km) – kwota rozliczeniowa przewoźnika za każdy przejechany kilometr, liczona w ujęciu całościowym (z załadunkiem i powrotem).

FAQ