UPPZ – czym są Uboczne Produkty Pochodzenia Zwierzęcego?

UPPZ to szeroka kategoria, która obejmuje między innymi odpady powstające przy uboju, przetwórstwie mięsa, mleka i jaj, a także materiały spożywcze pochodzenia zwierzęcego, które straciły przydatność do spożycia. W rezultacie wielu przedsiębiorców musi przestrzegać rygorystycznych wymagań oraz przepisów, aby prawidłowo postępować z takimi odpadami. W poniższym artykule wyjaśnimy najważniejsze informacje na temat klasyfikacji zastosowań UPPZ.

Kontakt w sprawie pozwoleń na transport odpadów:

e.nadolna@ekologistyka24.pl , +48 881 045 376

j.blazewicz@ekologistyka24.pl , +48 500 867 153

Klasyfikacja UPPZ

Uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego (UPPZ) dzielą się na trzy kategorie, określające stopień ryzyka sanitarnego i możliwości dalszego wykorzystania lub konieczność ich unieszkodliwienia. Klasyfikacja ta wynika z obowiązujących przepisów i ma na celu ochronę zdrowia ludzi oraz zwierząt, a także minimalizację zagrożeń dla środowiska. Każda kategoria obejmuje określone rodzaje odpadów i wiąże się z odrębnymi wymogami dotyczącymi ich transportu, przechowywania oraz przetwarzania. Poniżej przedstawiamy szczegółowy podział UPPZ na poszczególne grupy.

Kategoria 1.

Jest to kategoria, która obejmuje materiały najwyższego ryzyka:

• Całe zwierzęta oraz wszystkie ich części:
  • Zwierzęta, u których potwierdzono lub podejrzewa się zakażenie TSE.
  • Dzikie zwierzęta mogące być nosicielami chorób zakaźnych.
  • Zwierzęta domowe, także te pochodzące z cyrków i ogrodów zoologicznych.
  • Zwierzęta zawierające tzw. materiał o szczególnym ryzyku, takie jak czaszka z mózgiem i oczami, jelita czy śledziona.
• Produkty uboczne od zwierząt poddanych nielegalnym zabiegom lub zawierające niedozwolone ilości substancji skażających, np. leków weterynaryjnych.
• Produkty odzwierzęce pozyskane podczas oczyszczania ścieków z zakładów i przedsiębiorstw.
• Przeterminowane produkty gastronomiczne z międzynarodowego transportu.
• Mieszanki kategorii 1. z 2. i/lub 3.

Co więcej, podlegają one bezwzględnemu unieszkodliwieniu poprzez spalanie w wyspecjalizowanych zakładach. Mogą je także przetworzyć poprzez sterylizację ciśnieniową w zatwierdzonym zakładzie. Wyjątkiem jest przeterminowana żywność z transportu międzynarodowego która może również zostać pogrzebana na składowisku odpadów. Tym samym procedury przy kategorii 1. są bardzo surowe.

Kategoria 2.

Do drugiej grupy wliczamy produkty, które również stanowią zagrożenie dla zdrowia, jednak nie w takim stopniu jak kat. 1.:

• Całe zwierzęta lub ich części, niespełniające wymogów kategorii 1:
  • Zwierzęta padłe z przyczyn innych niż ubój lub zabicie w celach spożywczych, np. w wyniku zwalczania chorób.
  • płody
  • zarodki
  • drób zdechły w skorupce
• Obornik oraz zawartość przewodu pokarmowego zwierząt.
• Uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego zanieczyszczone ciałami obcymi.
• Produkty zawierające dozwolone prawnie substancje lub zanieczyszczenia w ilościach przekraczających dopuszczalne normy.
• Mieszanki kategorii 2. z produktami kategorii 3.

UPPZ kategorii 2 często spala się w specjalistycznych zakładach, co pozwala na całkowite unieszkodliwienie i zmniejszenie ryzyka skażenia. Jednak po odpowiednim przetworzeniu niektóre produkty kategorii 2 mogą być stosowane jako nawóz, pod warunkiem spełnienia norm bezpieczeństwa. Niektóre odpady można wykorzystać do produkcji biogazu, jeśli nie zawierają substancji niebezpiecznych.

Kategoria 3.

To materiały o najmniejszym stopniu ryzyka dla zdrowia publicznego i zwierząt, które jednak nie nadają się do spożycia przez ludzi:

• Części zwierząt jadalnych, które nie zostały wykorzystane w przemyśle spożywczym:
  • skóry
  • pióra,
  • krew
  • kości
  • łożysko
  • wełna
  • włosy
  • rogi
  • ścinki z kopyt
• Produkty odzwierzęce wycofane z rynku, ale nadające się do innych zastosowań niż żywność dla ludzi.
• Mleko, siara, produkty mleczne, jaja oraz produkty jajeczne, które nie są przeznaczone do spożycia przez ludzi.
• Produkty uboczne z przetwarzania ryb (np. skóry, wnętrzności), jeśli pochodzą od zdrowych zwierząt.
• Nieskażone przeterminowane produkty spożywcze pochodzenia zwierzęcego (np. przeterminowane mięso lub nabiał).
• Odpady gastronomiczne nieujęte w kategorii 1.

Po odpowiednim przetworzeniu odpady kategorii 3. można wykorzystać do produkcji pasz dla zwierząt domowych i gospodarskich. Skóry, kości i tłuszcze mogą być też cennym składnikiem do produkcji skór, żelatyny, leków oraz kosmetyków.

Jakie branże są najbardziej zamieszane w UPPZ?

Produkują:

• Rzeźnie i zakłady mięsne – Generują znaczące ilości odpadów, takich jak kości czy tkanki. Odpady te można przetworzyć na mączki mięsno-kostne lub wykorzystywane do produkcji biopaliw, minimalizując ich negatywny wpływ na środowisko.
• Przetwórcy drobiu – Dostarczają pióra i podroby. Pióra mogą być wykorzystywane do produkcji keratyny stosowanej w paszach i kosmetykach, natomiast podroby po odpowiednim przetworzeniu znajdują zastosowanie w karmach dla zwierząt.
• Mleczarnie – Generują uboczne resztki surowców mlecznych. Odpady te mogą być przekształcane w pasze dla zwierząt gospodarskich lub wykorzystywane w procesach fermentacji do produkcji biogazu.
• Zakłady przetwórstwa rybnego – Wytwarzają łby, ości oraz wnętrzności, które wymagają szybkiej utylizacji, co zwiększa lukratywność ich zleceń. Produkty te mogą być przekształcane w oleje rybne, mączki rybne lub nawozy organiczne, przyczyniając się do maksymalnego wykorzystania surowców.
• Branża gastronomiczna i hurtownie spożywcze – Dostarczają przeterminowane produkty pochodzenia zwierzęcego. Takie odpady można wykorzystać w biogazowniach lub poddać procesom kompostowania, ograniczając ilość odpadów trafiających na wysypiska.

Wykorzystują:

• Biogazownie – Wiele biogazowni przekształca UPPZ w wartościową energię, ograniczając marnotrawstwo surowców. Dzięki temu zmniejsza się zależność od paliw kopalnych, a jednocześnie redukuje emisję gazów cieplarnianych.
• Przemysł paszowy – W przemyśle paszowym powstają karmy dla zwierząt na bazie bezpiecznie przetworzonych produktów ubocznych. Dlatego starannie kontrolowane procesy obróbki zapewniają, że końcowe produkty są zgodne z normami żywieniowymi i wolne od szkodliwych substancji.
• Branża kosmetyczna i farmaceutyczna – Wykorzystuje niektóre substancje pozyskane z odpadów, w tym kolagen lub tłuszcze zwierzęce. Te składniki znajdują bowiem zastosowanie w produkcji kremów przeciwstarzeniowych, leków oraz suplementów diety wspomagających zdrowie skóry i stawów.
• Sektor nawozowy – W sektorze nawozowym stosuje się wybrane komponenty, takie jak mączka kostna, co pomaga zamknąć obieg surowców w cyklu produkcyjnym. Ponadto tego typu nawozy wzbogacają glebę w cenne składniki mineralne, poprawiając jej strukturę i wspierając wzrost roślin.

_^.

Efektywne zarządzanie ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego (UPPZ) jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale także szansą na zrównoważone gospodarowanie zasobami. Odpowiednie przetwarzanie i ponowne wykorzystanie tych materiałów przyczynia się do ochrony środowiska, minimalizacji odpadów oraz zwiększenia efektywności różnych sektorów przemysłu. Właściwa organizacja transportu i utylizacji UPPZ pozwala ograniczyć ryzyko sanitarno-epidemiologiczne, a jednocześnie otwiera możliwości ich praktycznego zastosowania w przemyśle paszowym, energetycznym czy nawozowym.

Eksperci z OdpadyTransport.pl już od ponad dekady z powodzeniem pomagają firmom w zakresie organizacji przewozu odpadów i pozwoleń na transport odpadów. Jeśli masz jakiekolwiek pytania – skontaktuj się z nami!